Θεολογικά και άλλα θέματα

Η Μονή Κύκκου και η Κύπρος στο Αρχείο του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων

Kωστής Kοκκινόφτας Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου Ένα από τα σημαντικότερα σε ιστορικά τεκμήρια και μεγαλύτερα σε αριθμό εγγράφων εκκλησιαστικά αρχεία του ευρύτερου Ελληνισμού είναι το Αρχείο του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, το οποίο παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον για την Κύπρο, αφού διασώζει πολλά χειρόγραφα και λυτά έγγραφα, που σχετίζονται άμεσα με το νησί. Το Αρχείο διαχωρίζεται σε δύο διακριτά τμήματα, αυτό των χειρογράφων, τα οποία συγκεντρώθηκαν στην κεντρική Βιβλιοθήκη από τις Μονές και τις διάφορες υπηρεσίες του Πατριαρχείου στα τέλη του 19ου αιώνα, και αυτό των λυτών εγγράφων, των συσταχωμένων σε κώδικες επιστολών, [...]

Ο Σταυρός ως μέσον αγιασμού και μεταμόρφωσης του κόσμου

Διά του σταυρού ο Χριστός αγίασε το σώμα του —κρίκο σύνδεσης με τον κόσμο. Απέκρουσε τους πειρασμούς που του έστελνε ο κόσμος, να γευθεί δηλαδή τις ηδονές, ικανοποιώντας υπέρμετρα τις ανάγκες του ή αποφεύγοντας τον πόνο και το θάνατο. Αν, κατά τον ίδιο τρόπο, απωθήσουμε τους πειρασμούς της αμαρτίας και υπομείνουμε καρτερικά τις οδύνες του θανάτου, η αγιότητα μπορεί να απλωθεί από το σώμα Του σε όλα τα σώματα και σε όλο τον κόσμο. Η ορθόδοξη Εκκλησία δεν λέει πως διά του σταυρού ο Χριστός εξήλθε της δημιουργίας, αλλά πως [...]

Ο Τίμιος Σταυρός στη λαϊκή παράδοση της Κύπρου

Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου Ο ΤΙΜΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΤΗ ΛΑΪΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ Ο Τίμιος Σταυρός είναι για τον κυπριακό λαό βασικό ιερό σύμβολο και για τον λόγο αυτό προσέρχεται μαζικά στους ναούς, όποτε η Εκκλησία τον προβάλλει τον Σταυρό για προσκύνηση, όπως κατά τις μεγάλες γιορτές της Υψώσεως, στις 14 Σεπτεμβρίου, και της Σταυροπροσκύνησης, την Τρίτη Κυριακή των Νηστειών. Ο Σταυρός αποτελεί, άλλωστε, αναπόσπαστο στοιχείο της Χριστιανικής πίστης, καθώς υψώνεται στους τρούλους και στα κωδωνοστάσια των ναών και χρησιμοποιείται ως διακοσμητικό στοιχείο στα άμφια των ιερέων και σε κάθε [...]

Ο πόνος στη ζωή μας

Είναι γεγονός αναντίλεκτο πως ο πόνος αποτελεί μια βασική πτυχή της ζωής του μεταπτωτικού ανθρώπου και συνυφαίνεται με το διφυές της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο Μέγας Βασίλειος, δίνοντας τη διάσταση και το διφυές του ανθρώπινου προσώπου, παρατηρεί: «Άνθρωπος εστίν νους και προσφόρως τη πρεπούση σαρκί ενδεδυμένος». Δηλαδή ο άνθρωπος είναι κράμα υλικό και πνευματικό. Η υλική του υπόσταση συνδέεται με το σώμα ενώ η πνευματική του υπόσταση με την ψυχή, η οποία κατά το μεγάλο αυτόν Πατέρα της Εκκλησίας μας «Νοερά ουσία εστίν». Υπ' αυτήν την έννοια, έχουμε δύο είδη πόνου, [...]

Λόγος του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού εις το Γενέσιον της Θεοτόκου

Ἐλᾶτε ὅλα τὰ ἔθνη, κάθε ἀνθρώπινη γενιά, καὶ κάθε γλῶσσα, καὶ κάθε ἡλικία, καὶ κάθε ἀξίωμα, νὰ γιορτάσουμε μὲ ἀγαλλίαση τὴν γέννηση τῆς παγκόσμιας χαρᾶς. Γιατὶ ἂν οἱ εἰδωλολάτρες, μὲ ψεύτικα δαιμονικὰ παραμύθια ποὺ ξεγελοῦν τὸ μυαλὸ καὶ σκοτεινιάζουν τὴν ἀλήθεια, κι᾿ ἂν ἀκόμα προσφέροντας ὅ,τι εἶχαν καὶ δὲν εἶχαν τιμοῦσαν γενέθλια βασιλιάδων, ποὺ τοὺς τυραννοῦσαν σ᾿ ὅλη τους τὴ ζωή, πόσο περισσότερο πρέπει ἐμεῖς νὰ τιμοῦμε τὴν γέννηση τῆς Θεοτόκου, ποὺ ἀνώρθωσε ὁλόκληρο τὸ ἀνθρώπινο γένος, ποὺ ἄλλαξε τὴν λύπη τῆς πρώτης μας μητέρας, τῆς Εὔας, σὲ χαρά; [...]

Ο Κύπριος Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ Καραπατάκης (1870-1953) και η μαρτυρία του για τα δεινά των Ελλήνων κατοίκων του Πόντου κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο

Κωστής Κοκκινόφτας Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου Η εδαφική συρρίκνωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους ενίσχυσε την εθνική αφύπνιση των Νεοτούρκων και την απόφασή τους για δημιουργία κράτους αμιγώς μουσουλμανικού. Στράφηκαν ιδίως εναντίον των πολυπληθέστερων πληθυσμιακά Ελλήνων και Αρμενίων, οι οποίοι είχαν συγκεντρώσει στις δραστηριότητές τους το μεγαλύτερο μέρος του εμπορίου και της βιομηχανίας, αξιοποιώντας τις ευκαιρίες που τους δόθηκαν ύστερα από τις μεταρρυθμίσεις του 19ου αιώνα, με την έκδοση των διαταγμάτων Χάττι Σιέριφ, το 1839, και Χάττι Χουμαγιούν, το 1856, και την εφαρμογή Συντάγματος, το 1876. Εκμεταλλευόμενοι δε [...]

Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο: «Αττίλας 2»

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡ. ΓΙΑΓΚΟΥ ΑΝΤΕΠΙΣΤΕΛΛΟΝ ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ «ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ» Δεν θα ήταν ποτέ δυνατό να γράψει κανείς για τη βδελυκτή επιχείρηση των Τούρκων «ΑΤΤΙΛΑΣ 2» χωρίς να φέρει στη σκέψη του την  ιστορική μαρτυρία του Aμερικανού Προξένου George Horton, ο οποίος είδε «ἰδίοις ὄμμασι» και βίωσε την οδύνη όλων των θηριωδιών και των σφαγών των Τούρκων στη Σμύρνη το 1922. Γράφει σχετικά στο βιβλίο του «Η ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΗΣ ΑΣΙΑΣ». «Ο Τούρκος είναι φυλή που δεν ενδιαφέρεται για τις τέχνες της ειρήνης και δεν ξέρει τίποτε άλλο από τον πόλεμο και την κατάκτηση. [...]

Η Υπέρμαχος Στρατηγός

"Ο Μήνας Αύγουστος είναι γνωστός και ως μήνας της Παναγίας γιατί στις δεκαπέντε του τιμάται με λαμπρότητα η Κοίμηση της Θεοτόκου. Η ημέρα δηλαδή, κατά την οποία η Παναγία μας εγκατέλειψε, ως άνθρωπος, αυτή τη ζωή και ετάφη στη Γεσθημανή από τους Αγίους Αποστόλους. Η λέξη κοίμηση χρησιμοποιείται στην εκκλησιαστική γλώσσα ως δηλωτική του θανάτου, όχι μόνο για τους αγίους αλλά για κάθε χριστιανό. Διότι, σύμφωνα με τη χριστιανική διδασκαλία που θεμελιώνεται στην Ανάσταση του Χριστού, ο θάνατος έχει νικηθεί και δεν έχει εξουσία επί των ανθρώπων...Αν λοιπόν αυτά [...]

Τάσος Μάρκου: 49 χρόνια χωρίς τον ηρωικό ταγματάρχη

Όσα χρόνια κι αν περάσουν, δεν μπορεί να ξεχαστεί το μεγαλείο ψυχής και ο ηρωισμός του Τάσου Μάρκου ενάντια στον Τούρκο εισβολέα, στα βουνά του Πενταδακτύλου, τον μαύρο Αύγουστο του 1974. «Ο Τάσος Μάρκου δεν πρόκειται να οπισθοχωρήσει. Μόνο πάνω από τα πτώματά μας θα περάσει ο εχθρός», ήταν η απάντηση του ηρωικού ταγματάρχη όταν του ζητήθηκε μέσω ασυρμάτου να υποχωρήσει στον Αττίλα 2. Ένας γενναίος αξιωματικός, που αρνήθηκε να υποχωρήσει μπροστά στην τουρκική υπεροχή. Από νεαρή ηλικία, ο Τάσος έτρεφε απεριόριστη αγάπη για την πατρίδα του και την Ελλάδα, [...]

Ανακοίνωση της Προεδρίας της Δημοκρατίας για τη μαύρη επέτειο της δεύτερης τουρκικής εισβολής

Συμπληρώνονται σήμερα 49 χρόνια από τη μέρα ολοκλήρωσης του εγκλήματος κατά της Κύπρου, μια μέρα μνήμης και καταδίκης της βάρβαρης τουρκικής εισβολής. Σαν σήμερα, στις 14 Αυγούστου του 1974, η Τουρκία με τον Αττίλα 2 και ενώ εξελίσσονταν σε διπλωματικό επίπεδο συνομιλίες στη Γενεύη, προχώρησε στην εκτέλεση του σχεδίου της, καταλαμβάνοντας την πόλη της Αμμοχώστου, τη Μόρφου και άλλες περιοχές, επεκτείνοντας την κατοχή και επιφέροντας περισσότερη καταστροφή, νέο κύμα προσφύγων, σκορπώντας τον θάνατο και αυξάνοντας τον αριθμό των αγνοουμένων. (περισσότερα…)