Εθνικά – Ιστορικά

Αποχαιρετισμός

(Ο Γρηγόρης ΑΥΞΕΝΤΙΟΥ αποκλεισμένος στη σπηλιά της Μονής Μαχαιρά). Τέλειωσαν πια τα ψέματα – δικά μας και ξένα Η φωτιά η παντάνασσα πλησιάζει. Δεν μπορείς πια Να ξεχωρίσεις αν καίγεται σκοίνος ή φτέρη ή θυμάρι. Η φωτιά πλησιάζει. Κι όμως πρέπει να προφτάσω να ξεχωρίσω, Να δω, να υπολογίσω, να σκεφτώ – ( για ποιόν; Για μένα; Για τους άλλους; ) Πρέπει. Μου χρειάζεται πριν απ’ το θάνατό μου μια ύστατη γνώση, η γνώση του θανάτου μου, για να μπορέσω να πεθάνω. Οι άλλοι τέσσερις έφυγαν. Στο καλό. Τι ησυχία – σα νάναι εδώ να γεννηθεί ένα παιδί [...]

Οι σχέσεις της Μονής Κύκκου με την κοινότητα της Γαλάτας

Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου Η Γαλάτα συγκαταλέγεται ανάμεσα στα πλουσιότερα σε ιστορία και παράδοση χωριά της Κύπρου, με τις ξυλόστεγες τοιχογραφημένες εκκλησίες της και τον μεγάλο αριθμό των καταγομένων από την κοινότητα Αρχιερέων, Ιερομονάχων και Μοναχών, οι οποίοι υπηρέτησαν και υπηρετούν σε αρχιερατικούς θρόνους και σε διάφορα άλλα εκκλησιαστικά διακονήματα στην Κύπρο και το εξωτερικό. Ανάμεσά τους περιλαμβάνονται και δεκαπέντε Μοναχοί, οι οποίοι διετέλεσαν μέλη της Αδελφότητας της Μονής Κύκκου, από τα μέσα του 19ου αιώνα και στη συνέχεια. Ο αριθμός τους, όμως, είναι οπωσδήποτε πολύ μεγαλύτερος, αφού [...]

Μαρτυρίες ξένων περιηγητών για το 1821 στην Κύπρο

Κωστής Κοκκινόφτας Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΞΕΝΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ 1821 ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Η έναρξη της Επανάστασης των Ελλήνων για ελευθερία το 1821, αρχικά στις Παραδουνάβιες Ηγεµονίες και στη συνέχεια στην Πελοπόννησο, θορύβησε την Πύλη, που εξέδωσε διάταγµα, το οποίο επέβαλλε τον αφοπλισµό των Pαγιάδων της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας. (περισσότερα…)

Χαιρετισμός του κ. Γεωργίου Λουκά στην εκδήλωση για την επέτειο της 7ης Δεκεμβρίου 1974

7 Δεκεμβρίου 2022 Έρχεται, Έρχεται! Ήταν η ιαχή που δονούσε την ατμόσφαιρα, μιας πρωτοφανούς στα χρονικά της Λευκωσίας, λαοθάλασσας, εκείνο το πρωινό της 7ης Δεκεμβρίου του 1974. Από τον εξώστη του λαβωμένου μεγάρου της Ιεράς Αρχιεπισκοπής, ο Μακάριος διακήρυττε ¨Μετα νεκρών ελογίσθην. Και ιδού εν ζωή ευρίσκομαι. Την πρωίαν της 15ης Ιουλίου οι πραξικοπηματίες ανήγγελον από το Κυπριακού ραδιοφώνου ότι «ο Μακάριος είναι νεκρός». «Ευχαριστώ τω Θεώ μου έως υπάρχω, ότι ερρύσατο με εκ των θηρευόντων την ζωήν μου». Απευθύνω προς όλους σας τον χαιρετισμόν της αγάπης μου. Χαίρω, διότι επανήλθον εις την [...]

Η ιστορία της παραγωγής και της εμπορίας του Λευκαρίτικου Κεντήματος

Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου Ο μύθος και η ιστορία Η κεντητική υπήρξε μια από τις σημαντικότερες παραδοσιακές τέχνες των γυναικών της Κύπρου και αποτέλεσε τη βασική απασχόλησή τους στα Λεύκαρα, όπου υπήρξε πηγή πλούτου στα νεότερα χρόνια. Η τοπική παράδοση υποστηρίζει, ότι τα ποικίλα σχέδια του λευκαρίτικου κεντήματος υπέστησαν την επίδραση της βενετικής κεντητικής, η οποία εισήχθη στο νησί μαζί με τους νέους κατακτητές κατά την περίοδο της Βενετοκρατίας (1489-1571). (περισσότερα…)

Oι αντιδράσεις στην επιστροφή Μακαρίου (7 Δεκεμβρίου 1974)

Στις 15 Ιουλίου του 1974 διενεργήθηκε το επονείδιστο πραξικόπημα εναντίον του Προέδρου Μακαρίου ο οποίος υποχρεώθηκε να αναχωρήσει στο εξωτερικό. Παρέμεινε μέχρι τις αρχές Δεκεμβρίου μακριά από την Κύπρο. Κάποιοι εντός και εκτός Κύπρου δεν ήθελαν την επιστροφή του. Προσπάθησαν μέχρι την τελευταία στιγμή να την εμποδίσουν. Γιατί; Προφανώς για να επιτύχουν εκείνα που το πραξικόπημα δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει. Ιδού τα γεγονότα. Στις 16 Ιουλίου, ο Μακάριος έφυγε από την Κύπρο. Κυνηγημένος από τους πραξικοπηματίες, βρέθηκε στη Βαλέτα της Μάλτας, στο Λονδίνο, στη Νέα Υόρκη και μετά ξανά πίσω στο [...]

Επιστροφή του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Αρχιεπισκόπου Μακαρίου (7 Δεκεμβρίου 1974)

Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει το ψηφιοποιημένο ντοκιμαντέρ του Αρχείου του ΡΙΚ «Ο Μακάριος ζει - η διαφυγή». Η παρουσίαση του ντοκιμαντέρ εντάσσεται στο πλαίσιο μνημονίου συνεργασίας που υπογράφηκε πρόσφατα μεταξύ ΕΡΤ και ΡΙΚ για ανταλλαγή προγράμματος και αρχειακού υλικού. (περισσότερα…)

Δημογραφικά, οικονομικά και ονοματολογικά δεδομένα για το Όμοδος με βάση το Κατάστιχο VI (1825)

Kωστής Kοκκινόφτας Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου Για μεγάλο χρονικό διάστημα, κατά την περίοδο της Tουρκοκρατίας, η Kυπριακή Eκκλησία είχε την ευθύνη της διανομής και είσπραξης των φόρων. Aνάμεσά τους περιλαμβανόταν και ο λεγόμενος κεφαλικός φόρος (jizye), ή χαράτσι, όπως ήταν ευρύτερα γνωστός, τον οποίο το οθωμανικό κράτος εισέπραττε από τους άρρενες μη μουσουλμάνους υπηκόους του, ηλικίας 15 έως 70 χρόνων. Aπό τον φόρο αυτό εξαιρούνταν οι γυναίκες, τα παιδιά, οι υπερήλικες και οι ανίκανοι προς εργασία. Στο πλούσιο Aρχείο της Aρχιεπισκοπής σώθηκε, ανάμεσα σε άλλα Kατάστιχα, και ένα του έτους [...]

Ομιλία του Διευθυντή Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης Δρος Κυπριανού Δ. Λούη στη Δοξολογία για την Εθνική Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940

Ομιλία του Διευθυντή Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης Δρος Κυπριανού Δ. Λούη στη Δοξολογία για την Εθνική Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940   Παρασκευή, 28 Οκτωβρίου 2022, 10:00 π.μ. Καθεδρικός Ναός Αποστόλου Βαρνάβα, Λευκωσία     - Εξοχώτατε Κύριε Πρόεδρε της Κυπριακής Δημοκρατίας, - Θεοφιλέστατε, εκπρόσωπε του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου, Επίσκοπε Καρπασίας Κύριε Χριστοφόρε, - Εντιμοτάτη Κυρία Πρόεδρε της Βουλής των Αντιπροσώπων, - Εξοχώτατε Κύριε Πρέσβη της Ελλάδος, - Κυρίες και Κύριοι,   H 28η Οκτωβρίου 1940 ήταν «μία ημέρα που άλλαξε τον ρου της Ιστορίας». «Πραγματικώς εγεννήθη μία νέα Ελλάς, όπως την ωνειρεύθησαν οι ποιηταί». Με αυτή τη λακωνική διατύπωση αποτίμησε τη [...]

Πανηγυρικός για την 28η Οκτωβρίου 1940 του Δρ. Πέτρου Παπαπολυβίου (28.10.2017)

Πανηγυρικός για την 28η Οκτωβρίου 1940 Λευκωσία, 28-10-2017 Πέτρος Παπαπολυβίου Αναπλ. καθηγητής Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας Πανεπιστήμιο Κύπρου   Το να γιορτάζει ένας λαός ή ένα έθνος τις επετείους του, είναι καθήκον και υποχρέωση των νεοτέρων, και η ελάχιστη απότιση χρέους και οφειλής σε αυτούς που θυσιάστηκαν για το καλό των πολλών, την εθνική ελευθερία και ανεξαρτησία. Είναι παράλληλα, απαραίτητο τμήμα της διατήρησης των εθνικών συμβολισμών, χωρίς μεγαλοστομίες και ρητορικές υπερβολές, της συλλογικής μνήμης και των βασικών στοιχείων που διαμορφώνουν την κοινή ταυτότητα, σε έναν κόσμο και ένα διεθνές περιβάλλον που μεταβάλλεται και μεταμορφώνεται. Βέβαια, με [...]