Ιστορια - Πολιτισμος

Χριστός γεννάται, δοξάσατε

Του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου Χριστός γεννάται, δοξάσατε...» Η ορθόδοξη υμνολογία των Χριστουγέννων αναγγέλλει θριαμβευτικά, αλλά και τοποθετεί θεολογικά, το μέγα μυστήριο της θείας ενανθρωπήσεως.   Αφ’ ότου οι προπάτορές μας, ο Αδάμ και η Εύα, παρήκουσαν την εντολή του Θεού και εκδιώχθηκαν από τον παράδεισο, «η αμαρτία ηγέρθη ως μεσότοιχον έχθρας μεταξύ Θεού και ανθρώπου», όπως γράφει στην Ιερά Κατήχησί του ο άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως, με αποτέλεσμα την ολέθρια αποδέσμευσι του ανθρώπου από τον φιλάνθρωπο Θεό και την αναπόφευκτη υποταγή του στον μισόκαλο διάβολο, στην αμαρτία και τον θάνατο. Έτσι, «προ [...]

Ενδιαφέρουσες πτυχές της εορτής των Χριστουγέννων βάσει απόκρυφων πηγών

«Ἡ κατὰ σάρκα τοῦ Χριστοῦ Γέννησις ... ἡ πασῶν τῶν ἑορτῶν σεμνοτάτη καὶ φρικωδεστάτη, ἣν οὐκ ἂν τις ἁμάρτοι μητρόπολιν πασῶν τῶν ἑορτῶν προσειπών...» (Ἰω. Χρυσοστόμου, Λόγος εἰς τὸν μακάριον Φιλογόνιον)   υπό Δρος Κωνσταντίνου Νικολακόπουλου καθηγητού Πανεπιστημίου Μονάχου   Η γέννηση του Χριστού και τα Απόκρυφα Ευαγγέλια Στο πλαίσιο της γενικότερης εορτολογικής έρευνας των Χριστουγέννων κανείς συναντά πολλές ενδιαφέρουσες επόψεις και πτυχές αναφορικά με τη γένεση και καθιέρωση της μεγάλης αυτής Δεσποτικής εορτής, την οποία ο Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος αποκαλεί «Μητρόπολη των εορτών». Το ενδιαφέρον και σημαντικό σε αυτή τη συνάφεια είναι κατ’ αρχήν, ότι τους [...]

Πανανθρώπινη η προσδοκία για λύτρωση

Στ΄ αλήθεια, αναρωτηθήκαμε ποτέ αν βρέθηκε κανείς πάνω στη γη  και ολόκληρος ο κόσμος να μιλά γι΄ αυτόν πριν γεννηθεί; Όχι απλά να λένε γενικά και αόριστα στοιχεία για τη ζωή του, αλλά να προφητεύουν με λεπτομέρεια ακόμη και καταστάσεις πέραν των φυσικών δεδομένων. Πού θα γεννηθεί; Ποια γυναίκα θα έχει τις προϋποθέσεις να το γεννήσει; Ποιοι θα τον καλωσορίσουν στη ζωή; Τι θα συμβεί στη ζωή του και γιατί; Όλα αυτά αφορούσαν τον Προαιώνιο Λόγο. Η παρουσία του στην ιστορία υπήρξε μέγα και ανεπανάληπτο γεγονός. Είναι η προ αιώνων [...]

Βάσος Καραγιώργης: Στη Σαλαμίνα πάμε ως οικοδεσπότες

Του Μιχάλη Χριστοδούλου   Με αφορμή την παρουσία του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου, 42 χρόνια μετά, στο αρχαίο θέατρο της Σαλαμίνας για το ανέβασμα της τραγωδίας «Ιππόλυτος» του Ευριπίδη ζήτησα από τον άνθρωπο που έφερε στο φως τον αρχαιολογικό χώρο της Σαλαμίνας, τον 86χρονο σήμερα, Βάσο Καραγιώργη να μου διηγηθεί το χρονικό των ανασκαφών και να μου αναλύσει τη σημασία του σπουδαιότερου αρχαιολογικού ευρήματος του νησιού. Με δέος, τον συνάντησα στο σπίτι του στη Λευκωσία. (περισσότερα…)

Χριστούγεννα, Φίλε Εθνοφρουρέ!

«...Με τη γέννηση του ο Χριστός φανέρωσε σ’ εμάς τον τέλειο άνθρωπο και ταυτόχρονα επανασύνδεσε το ανθρώπινο γένος με το Θεό, όπως ακριβώς στο πρόσωπό Του είναι ενωμένες η θεϊκή και η ανθρώπινη φύση. Όποιος από εμάς δεν κατανοεί πως σκοπός της ζωής είναι η απόκτηση της βασιλείας του Θεού, θα καταπνίγεται συνεχώς μέσα στις μικρότητες και τις ταλαιπωρίες του κόσμου και θα είναι διπλά δυστυχής. Θα προσπαθεί μάταια να ζήσει χαρούμενες στιγμές τα Χριστούγεννα αλλά ποτέ δεν θα αισθανθεί τη χαρά των Χριστουγέννων. Όποιος δεν αντιλαμβάνεται γιατί ο [...]

Έφυγε πλήρης ημερών ο κορυφαίος αρχαιολόγος Βάσος Καραγιώργης

Απεβίωσε το μεσημέρι της Τρίτης στη Λευκωσία, σε ηλικία 92 ετών ο κορυφαίος Κύπριος αρχαιολόγος, καθηγητής Βάσος Καραγιώργης, που ταύτισε το όνομά του με τις ανασκαφές στην αρχαία Σαλαμίνα. Τον τελευταίο καιρό αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας. Ήταν επί σειρά ετών Διευθυντής του Τμήματος Αρχαιοτήτων, Διευθυντής του Ιδρύματος Αναστάσιος Γ. Λεβέντης, Καθηγητής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και Ακαδημαϊκός στην Ακαδημία Επιστημών, Γραμμάτων και Τεχνών Κύπρου. Με το αρχαιολογικό και συγγραφικό έργο του ανάδειξε την Κυπριακή Αρχαιολογία στο πλαίσιο της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας. Η κηδεία του θα γίνει τη Δευτέρα 27 Δεκεμβρίου στις 2μ.μ. στο Κοιμητήριο [...]

῾Η περίοδος τῶν ᾿Αραβικῶν ἐπιδρομῶν

Κατά τίς ἀραβικές ἐπιδρομές (7ο, 8ο καί 9ο αἰώνα) ἡ ᾿Εκκλησία Κύπρου ὑπέστη πολλές δοκιμασίες. ῾Η Κωνσταντία, τό Κούριο καί ἡ Πάφος μετατράπηκαν σέ ἐρείπια. Γιά τό λόγο αὐτό καί γιά ἄλλα κακά, πού ἔπληξαν τήν Κύπρο, ὁ ᾿Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, γιά νά σώσει τό ποίμνιό του ἀπό τή σφαγή καί τήν ἐρήμωση, κατόπιν συμβουλῆς καί βοήθειας τοῦ Αὐτοκράτορα ᾿Ιουστινιανοῦ Β´ τοῦ Ρινότμητου, μετέφερε ὅσους διασώθηκαν στήν περιοχή τῆς Κυζίκου, κοντά στόν ῾Ελλήσποντο. ῾Η περιοχή αὐτή ὀνομάσθηκε Νέα ᾿Ιουστινιανή, ἀπό τό ὄνομα τοῦ Αυτοκράτορα. (περισσότερα…)

῾Η Ανάπτυξη τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς Κύπρου

Συμμετοχή στίς Οἰκουμενικές Συνόδους ῾Η ᾿Εκκλησία τῆς Κύπρου μετέσχε σ' ὅλους τούς ἀγῶνες ἐνάντια στίς αἱρέσεις. Θεήλατοι ᾿Επίσκοποι τήν ἐξεπροσώπησαν σ' ὅλες τίς Οἰκουμενικές Συνόδους·Στήν Α´ οἱ ᾿Επίσκοποι Πάφου Κύριλλος ἤ Κυριακός, Σαλαμῖνος Γελάσιος καί Τριμυθοῦντος Σπυρίδων ὁ θαυματουργός· στή Β´ οἱ ᾿Επίσκοποι Πάφου ᾿Ιούλιος, Τριθυμοῦντος Θεόπομπος, Ταμασοῦ Τύχων καί Κιτίου Μνήμιος· στήν Γ´ ὁ ᾿Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντίας Ρηγῖνος, οἱ ᾿Επίσκοποι Πάφου Σαπρίκιος, Κουρίου Ζήνων καί Σόλων Εὐάγριος καί ὁ Χωρεπίσκοπος Καισάριος· στήν Δ´ ὁ ᾿Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντίας ᾿Ολύμπιος, οἱ ᾿Επίσκοποι Σόλων ᾿Επιφάνιος, Θεοδοσιανῆς (= Νεαπόλεως;) Σωτήρ, Ταμασοῦ ᾿Επαφρόδιτος καί ᾿Αμαθοῦντος Θεοδόσιος [...]

Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως

ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ KΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΠΡΟΠΑΤΟΡΩΝ Υπό Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αντινόης κ.κ. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ Μέσα από τις προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης ο Κύριος προετοίμαζε την ανθρωπότητα να δεχτεί τον αναμενόμενο Μεσσία, που θα είναι ο ίδιος Θεός ενσαρκωμένος. Θα έμενε και θα συνανεστρεφόταν ανάμεσα στους ανθρώπους. Στον Μωϋσή δίνει την υπόσχεση, ότι θα στήσει την σκηνή Του ανάμεσα στον Ισραηλιτικό λαό, και θα είναι Θεός τους και αυτοί θα είναι λαός Του (Λευτ. 26:11, 12). Περισσότερο από κάθε άλλον Προφήτη ο Ησαϊας προανήγγειλε, ότι ο Θεός θα λάμβανε σάρκα ανθρώπινη και σαν Θεάνθρωπος [...]

Παναγία του Μαχαιρά

Η Ιερά Μονή Μαχαιρά και η Συμβολή της στα Ελληνικά Γράμματα

Kωστής Kοκκινόφτας Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου H IEPA MONH MAXΑIPA KAI H ΣYMBOΛH THΣ ΣTA EΛΛHNIKA ΓPAMMATA Oι μεγάλες ιστορικές περιπέτειες, που έζησε η Kύπρος κατά τη διάρκεια της πολύχρονης υποδούλωσης στους ξένους κατακτητές, όπως στους Φράγκους (1191-1489), τους Eνετούς (1489-1571), τους Oθωμανούς (1571-1878) και τους Άγγλους (1878-1960), δημιούργησαν πολλούς κινδύνους για την ελληνορθόδοξη φυσιογνωμία της. Mοναδική δύναμη αντίστασης, καθόλο αυτό το διάστημα, παρέμεινε η Eκκλησία, γύρω από την οποία οι Oρθόδοξοι κάτοικοι συσπειρώθηκαν, ώστε να μπορέσουν να διασώσουν τις παραδόσεις και τα ήθη και έθιμά τους. Eιδικότερα, όμως, συνδέθηκαν με [...]