Ιστορια - Πολιτισμος

Η ίδρυση και τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του Γυμνασίου Πεδουλά

Kοκκινόφτας Kωστής Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου Tο 1912, ο Δηµοσθένης Mιτσής (1847-1923) ίδρυσε στη γενέτειρά του, Λεµύθου, Eµπορική Σχολή για τη µόρφωση των παιδιών της περιοχής, αξιοποιώντας τη µεγάλη περιουσία, που είχε αποκτήσει στην Aίγυπτο. H απόφασή του, όµως, να ορίσει ως γλώσσα διδασκαλίας των µαθηµάτων την αγγλική και µέλη του Διαχειριστικού Συµβουλίου της Σχολής εξέχοντες διοικητικούς υπαλλήλους της αποικιοκρατικής Kυβέρνησης προκάλεσε την αντίδραση του τύπου της εποχής, που τη χαρακτήρισαν ως εθνικά επικίνδυνη. (περισσότερα…)

† Αρxιμανδρίτης Γρηγόριος Μουσουρούλης (1950-2021)

Ἐπιμ: Πρωτ. Κωνσταντίνου Π. Κωνσταντίνου, Θεολόγου Ὁ ἀείμνηστος π. Γρηγόριος Μουσουρούλης γεννήθηκε στή Χίο τό ἔτος 1950, σέ μιά ἀγροκτηνοτροφική οἰκογένεια ἀπὸ γονεῖς πτωχούς, ἀλλὰ πιστούς. Ὡς μαθητής γυμνασίου, ἐπί ἕξι ὁλόκληρα χρόνια προτοῦ χαράξει, (περισσότερα…)

Η έννοια της Παράδοσης κατά τους Πατέρες

Ο Μέγας Βασίλειος στο λόγο του περί «Αγίου Πνεύματος» σημειώνει χαρακτηριστικά: «Των εν τη Εκκλησία πεφυλαγμένων δογμάτων, τα μεν εκ της εγγράφου διδασκαλίας έχομεν, τα δε εκ της των Αποστόλων παραδόσεως διαδοθέντα ημίν ως εν μυστηρίω παραδεξάμεθα, άπερ αμφότερα την αυτήν έχει ισχύν προς την ευσέβειαν.»  Ο Μεγάλος Καππαδόκης Πατέρας τονίζει εδώ πως πηγές της πίστης μας είναι από τη μια η Αγία Γραφή και από την άλλη η Ιερά Παράδοση, πηγές κατά πάντα ισότιμες και ισόκυρες.  Ο Πατήρ Ιουστίνος Πόποβιτς στο έργο του «Άνθρωπος και Θεάνθρωπος» τονίζει εμφαντικά: «Πάντα [...]

Τα πτερόεντα δώρα. Αναφορά στον Παπαδιαμάντη και τον Κόντογλου.

Μέρες πού ’ναι, εις το μέσον της πτώχευσης και της πενίας, μέσα στον καλλιεργούμενο από όλα τά Μέσα πανικό και φόβο για τα επερχόμενα δεινά, αλλά και μέσα στον αναπαραγόμενο διαφημιστικό καταναλωτισμό, μέσα σ’ εκείνη την επιμόνως προβαλλόμενη εορταστική καταναλωτική μανία, παρά τη δυσκολία μας, μέσα σ’ αυτό τον καταιγισμό, σκέφτομαι πώς να αντέξουν άραγε οι άνθρωποι; Γιατί μόνο στη θλίψη και στην πνευματική ανέχεια μας οδηγούν τελικά όλα αυτά. Έτσι φτάσαμε να ασφυκτιούμε μέσα στην ανοησία και μέσα στην κενότητα της εορταστικής λαμπρότητος και των φώτων της αγοράς. Φτάσαμε [...]

Το κρίνο και άλλοι λαϊκοί μύθοι

Του Σταύρου Σ. Φωτίου Ιδρυτικού Μέλους της Κυπριακής Ακαδημίας Καθηγητή Πανεπιστημίου Κύπρου   Για διάφορα θεολογικά θέματα κυκλοφορούν λαϊκοί μύθοι οι οποίοι παρουσιάζουν διάφορες αντιλήψεις ως θέσεις της ορθόδοξης διδαχής, ενώ κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Περαιτέρω, οι μύθοι αυτοί χρησιμοποιούνται για να δείξουν τον ανορθολογισμό δήθεν της πίστης και να διακωμωδήσουν διάφορες απόψεις της. Ανάμεσα σε αυτούς, δεσπόζουσα θέση κατέχουν οι μύθοι για το κρίνο που ο Αρχάγγελος Γαβριήλ πρόσφερε στη Θεοτόκο κατά τον Ευαγγελισμό και το μήλο που φαγώθηκε από την Εύα στον παράδεισο. Με βάση τους πιο πάνω μύθους, μεταξύ [...]

Αυτόπτης Μάρτυρας της Γέννησης

Πάντοτε το επιθυμούσα. Να δω το Χριστό να γεννιέται στη φάτνη του. Από τότε που ήμουνα  μικρός  και άφηνα  τη σκέψη και τη φαντασία μου να απλώνονται  μακρυά από τα πράγματα και τα πρόσωπα.  Θυμάμαι, μαθητούδι ακόμα, που  τέτοιες μέρες στρώναμε με τους συμμαθητές μου στο σχολειό του ΄Αη Νικόλα  τη φάτνη μας και υποδυόμαστε ρόλους. Μια φορά  έγινα μάγος. Είχα ντυθεί  με ρούχα της εποχής, είχα στο στόμα λόγια κατάλληλα και  καρδιά να πάλλει από χαρά και συγκίνηση. Από τότε η επιθυμία μου φούντωνε. Κάθε Χριστούγεννα  λοιπόν αυτό ζητούσα. [...]

Το βραχώδες σπήλαιο της Γέννησης

Η σημασία του βραχώδους σπηλαίου στην εικόνα της Γεννήσεως Ησυχία απόλυτη… Είναι τέτοιες στιγμές που ο άνθρωπος έρχεται εις εαυτόν. Θέλησα κι εγώ να πάρω κάτι από το νόημα των Χριστουγέννων μετά από τον κυκεώνα των προκλήσεων και προσκλήσεων. Μια ευχητήρια κάρτα βρέθηκε αφημένη επάνω στο γραφείο μου. Ήταν η βυζαντινή εικόνα της Γεννήσεως του Χριστού. Την πήρα στα χέρια μου κι άθελά μου άρχισα να αφαιρώ ό,τι κοσμούσε και τόνιζε τη χαρά του γεγονότος. Χαμήλωσα από τα πνευματικά μου αυτιά τον ύμνο των αγγέλων, έσβησα από τον ουρανό της εικόνας [...]

«Αυτός γαρ σώσει τον λαόν αυτού…»

Δεν μπορεί κανείς να προσεγγίσει, την εορτή των Χριστουγέννων αν δεν αλλάξει νου, αν δεν παύσει να βλέπει τα πράγματα από τη στενή και φτωχή προοπτική του αρρωστημένου από τον εγωισμό ανθρώπου, για να τα δει μέσα στην άπειρη προοπτική του Θεού. Ό,τι όμως συντελείται στη Βηθλεέμ δεν είναι μια ρομαντική ιστορία συμβολικού περιεχομένου, ικανή για να τρέφει τη φαντασία των μικρών παιδιών, αλλά ένα πραγματικό και ιστορικό γεγονός. Το Βρέφος της Βηθλεέμ είναι ο Άνθρωπος της οδύνης, κατά την έκφραση του Προφήτου. Για πρώτη φορά στην ιστορική πορεία [...]

Χριστός γεννάται, δοξάσατε

Του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου Χριστός γεννάται, δοξάσατε...» Η ορθόδοξη υμνολογία των Χριστουγέννων αναγγέλλει θριαμβευτικά, αλλά και τοποθετεί θεολογικά, το μέγα μυστήριο της θείας ενανθρωπήσεως.   Αφ’ ότου οι προπάτορές μας, ο Αδάμ και η Εύα, παρήκουσαν την εντολή του Θεού και εκδιώχθηκαν από τον παράδεισο, «η αμαρτία ηγέρθη ως μεσότοιχον έχθρας μεταξύ Θεού και ανθρώπου», όπως γράφει στην Ιερά Κατήχησί του ο άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως, με αποτέλεσμα την ολέθρια αποδέσμευσι του ανθρώπου από τον φιλάνθρωπο Θεό και την αναπόφευκτη υποταγή του στον μισόκαλο διάβολο, στην αμαρτία και τον θάνατο. Έτσι, «προ [...]