Ιστορια - Πολιτισμος

Η Συμβολή των Κυπρίων της Αιγύπτου στην παιδεία της Κύπρου

Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου H ΣYMBOΛH TΩN KYΠPIΩN THΣ AIΓYΠTOY ΣTHN ΠAIΔEIA ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ (β΄ µισό 19ου - αρχές 20ού αι.) Aµέσως µετά το τέλος της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, όπως είναι γνωστό, οι Aρχές της Aιγύπτου ενεθάρρυναν τη µετοίκηση στη χώρα Eλλήνων σε µια προσπάθεια ενίσχυσης του εµπορίου και των µικροβιοτεχνιών, ώστε να δοθεί ώθηση στην τοπική οικονοµία. (περισσότερα…)

Άγιος Μάμας Μεσαορίας – Στα ίχνη ενός χωριού που χάθηκε

Η αρχειακή έρευνα μάς οδηγεί ακόμη και στα ίχνη των πρόδρομων οικισμών κάποιων χωριών, που δημιουργήθηκαν στα νεότερα χρόνια. Ένα τέτοιο χωριό είναι το χωριό της Μεσαορίας με το όνομα Άγιος Μάμας. Όπως τεκμηριώνεται στις πηγές, στην περιοχή στην οποία κάποτε ήταν οικοδομημένο το χωριό Άγιος Μάμας, το οποίο εδώ και αιώνες εξέλιπε, δημιουργήθηκε πολύ αργότερα κατά την ύστερη Τουρκοκρατία το χωριό Κοντέα. Η Κοντέα ασφαλώς φέρει το όνομα αυτό από το τοπωνύμιο της περιοχής «ο Κοντός», κατά παραφθορά του ιταλικού conte (κόμης) και contea, δηλαδή κομητεία. Ας σημειωθεί ότι [...]

Άγιος Μάμας Μόρφου: Όλη η ιστορία ενός σημαντικού Ναού της Κύπρου

«Ο ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΜΑΝΤΟΣ ΣΤΗ ΜΟΡΦΟΥ». Πρόκειται για ολοκληρωμένο οδηγό - βιβλίο, μια άρτια έκδοση της Μητρόπολης Μόρφου. Συγγραφέας της είναι ο αρχαιολόγος-βυζαντινολόγος Δρ Χριστόδουλος Α. Χατζηχριστοδούλου. Η ιδέα της έκδοσης ξεκίνησε σχεδόν ταυτόχρονα με τις εργασίες (2008- 2009) συντήρησης του Ναού του Αγίου Μάμα, οι οποίες με πρωτοβουλία του Μητροπολίτη Μόρφου Νεόφυτου, έγιναν από τον οργανισμό SAVE, o οποίος χρηματοδοτείται από την Αμερικανική Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης ( USAID). (περισσότερα…)

Tα Μετόχια της Μονής Κύκκου στη Μικρά Ασία και στον Πόντο

Kωστής Kοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου TΑ ΜΕΤΟΧΙΑ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΚΥΚΚΟΥ ΣΤΗ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ Mετά την κατάκτηση της Kύπρου από τους Tούρκους, το 1571, και την εκδίωξη των Λατίνων, η Oρθόδοξη Eκκλησία του νησιού άρχισε να αναδιοργανώνεται και να ανακτά μέρος της κτηματικής της περιουσίας (περισσότερα…)

H Παναγία η Οδηγήτρια της Λευκωσίας

Νάσα Παταπίου* Στην κατεχόμενη Λευκωσία, δίπλα στον επιβλητικό καθεδρικό ναό της Αγίας Σοφίας, το καύχημα των Λατίνων επί Φραγκοκρατίας και Βενετοκρατίας, υφίσταται και o πάλαι ποτέ καθεδρικός ναός των Oρθοδόξων, ο αφιερωμένος στην Παναγία την Οδηγήτρια. Πρόκειται για τον φερόμενο ως ναό του Αγίου Νικολάου, γνωστό και ως Bedestan που σημαίνει αγορά στην τουρκική γλώσσα. Ο ναός αυτός είναι ένας ιδιόρρυθμος μονόχωρος τρουλαίος ναός με νάρθηκα και ανάμικτα γοτθικά μορφολογικά στοιχεία. Στα πολυγωνικά κιονόκρανα των δύο ανατολικών στύλων, οι οποίοι υποβαστάζουν τον τρούλο, παριστάνονται δύο χέρια, που ευλογούν κατά τον ορθόδοξο [...]

Ο επίλογος της Μικρασιατικής Καταστροφής στη Σμύρνη του 1922

Πριν τραβηχτεί η ματωμένη αυλαία του φρικωδέστερου εγκλήματος γενοκτονίας στη Σμύρνη, στην τραγική πόλη ζούσαν 150 χιλιάδες Έλληνες, 80 χιλιάδες Τούρκοι, 12 χιλιάδες Αρμένιοι, 20 χιλιάδες Εβραίοι, 15 χιλιάδες Ευρωπαίοι. Στην πόλη ανθούσε το ελληνικό πολιτιστικό στοιχείο και άκμαζε το οικονομικό. Λειτουργούσαν 44 εκκλησίες, 10 σχολές, λαμπρά θέατρα, εκδίδονταν εφτά τουλάχιστον εφημερίδες, ευημερούσαν σωματεία, πνευματικά ιδρύματα, εμπορικοί οίκοι διεθνούς ακτινοβολίας. Όταν ενέσκηψε η συμφορά το τελευταίο δεκαήμερο του Αυγούστου του 1922, άρχισε η συρροή ελληνικών κυμάτων πληθυσμών 30 χιλιάδων ημερησίως. Τόσο πυκνά ήταν τα πλήθη που συνέρρευσαν στην προκυμαία [...]

Δημήτρη Ταλιαδώρου: Η συμβολή της Κύπρου στη Μικρασιατική Εκστρατεία 1919-1922 (Λευκωσία 2001)

Kωστής Kοκκινόφτας Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΑΛΙΑΔΩΡΟΥ: H ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΣΤΗ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ 1919-1922 (Λευκωσία 2001) Η συμπλήρωση, κατά το τρέχον έτος, εκατό χρόνων από τη Μικρασιατική καταστροφή καθιστά ξανά επίκαιρο το βιβλίο του Δημήτρη Ταλιαδώρου για τη συμβολή της Κύπρου στη Μικρασιατική εκστρατεία και την απελευθέρωση της γης της Ιωνίας από το καθεστώς των Νεοτούρκων. Το βιβλίο εξεδόθη, ιδίαις δαπάναις, το 2001 και κάλυψε ένα μεγάλο κενό της κυπριακής ιστοριογραφίας, που αφορούσε μία μέχρι τότε άγνωστη πτυχή του κυπριακού εθελοντικού κινήματος. «H συμβολή της Kύπρου στη Mικρασιατική εκστρατεία [...]

Ο Μητροπολίτης Διοκλείας Κάλλιστος πέρασε στην Θριαμβεύουσα Εκκλησία

Εκοιμήθη, σύμφωνα με το Fosfanariou.gr, στις 24 Αυγούστου 2022, τα ξημερώματα o Μητροπολίτης Διοκλείας Κάλλιστος Ware, ιεράρχης του Οικουμενικού Θρόνου και διακεκριμένος θεολόγος του καιρού μας. Ο μακαριστός Κάλλιστος Ware γεννήθηκε στο Μπαθ, Σόμερσετ, της Αγγλίας το 1934. Ήταν λαϊκός Αγγλικανός μέχρι το 1958 οπότε σε ηλικία 24 ετών, βαπτίσθηκε Ορθόδοξος Χριστιανός και έγινε δεκτός στην Ελληνική Ορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας. Αφού ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο Westminster School του Λονδίνου, σπούδασε φιλολογία και θεολογία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, όπου έλαβε πτυχίο και μεταπτυχιακό με τη διάκριση First [...]

Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο Ισαπόστολος

 Χριστόδουλου Γ. Παχουλίδη Η Αγία μας Εκκλησία στις 24 Αυγούστου τιμά την ιερή μνήμη του μεγάλου διδάσκαλου του Γένους, του ακαταπόνητου υπερασπιστή τη Ορθόδοξης χριστιανικής μας πίστης και της Ελληνικής μας γλώσσας και καταγωγής, «του Άγιου Κοσμά του Αιτωλού, του Ισαποστόλου, του εν αγχόνη τελειωθέντος», ο οποίος έζησε στα δύσκολα εκείνα χρόνια, λίγο πριν από τη μεγάλη Εθνεγερσία του 1821, κατά τα οποία όλα τα έσκιαζε φοβέρα και η βάρβαρη και σκληρή τούρκικη σκλαβιά.          Από το Άγιο Όρος όπου μόναζε, ο Άγιος Κοσμάς διέβλεψε ότι υφίστατο υπαρκτός κίνδυνος αφελληνισμού του Γένους. [...]

Εικόνες της Κύπρου

Το βιβλίο "Εικόνες της Κύπρου" αποτελεί συγγραφικό έργο του μ. Αθανάσιου Παπαγεωργίου (†26.7.2022) και έκδοση της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου (1991). Οι βυζαντινές εικόνες της Κύπρου εντάσσσοται στη βυζαντινή ζωγραφική και ακολουθούν την εξέλιξη και τα διάφορα ρεύματα της. Σ' ορισμένες όμως εποχές, ιστορικοί λόγοι και ξένες επιδράσεις προσδίδουν στις κυπριακές εικόνες ιδιομορφία που τις ξεχωρίζει από τις άλλες βυζαντινές εικόνες. Έτσι, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αποκτούν οι βυζαντινές εικόνες της Κύπρου τον 13ο αιώνα, ενώ, μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1453, διαμορφώνεται στα τέλη του 15ου και το πρώτο μισό [...]