Θεολογικά κείμενα

Το Πρόσκαιρο και το αιώνιο στη ζωή των Τριών Ιεραρχών

Πανοσιολογιωτάτου Αρχιμανδρίτου κ. Αστέριου Χατζηνικολάου* Ὁ Ὀρθόδοξος κόσμος τιμᾶ τούς τρεῖς μεγίστους φωστῆρας τῆς Τρισηλίου Θεότητος. Τούς γιορτάζει σ’ ὅλη τήν οἰκουμένη, διότι εἶναι διδάσκαλοι οἰκουμενικοί. Λάμπουν σάν ἀστέρες πολύφωτοι στό νοητό στερέωμα τῆς Ἐκκλησίας. Οἱ μορφές τους, αἰῶνες τώρα, δέν ἔχουν χάσει τίποτε ἀπό τή λάμψη τους. Ἀντίθετα, στούς σκοτεινούς καιρούς μας, λάμπουν περισσότερο καί φωτίζουν τούς δρόμους μας. Ἐλάχιστοι στήν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας μας ὀνομάσθηκαν μεγάλοι, ὅπως ὁ Μέγας Βασίλειος. Μόνον τρεῖς ἅγιοι πῆραν τόν τίτλο τοῦ Θεολόγου, ὅπως ὁ ἅγιος Γρηγόριος. Καί κανείς ἄλλος δέν ὀνομάσθηκε Χρυσόστομος ἐκτός [...]

30 Ιανουαρίου 2024 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος: Ποίοι, πότε και πόσο να θεολογούν

Τις πρωινές ώρες βγήκε από το κελλί του. Φώναξε δύο διάκους και τους μίλησε. Έπρεπε να ειδοποιήσουνε παντού. Το απόγευμα εκείνο θα κήρυττε, φυσικά στην Αναστασία. Οι διάκοι φύγανε αμέσως. Από στόμα σε στόμα η Πόλη έμαθε. Το απόγευμα οι ορθόδοξοι μαζεύτηκαν. Μαζί και μερικοί κακόδοξοι, αρειανοί, πνευματομάχοι και απολιναριστές. Γέμισε η Αναστασία, πλημμύρισε ο γυναικωνίτης, έξω από το ναό κι άλλος κόσμος. Καμμιά φορά ήρθε και ο Γρηγόριος. Μικρόσωμος σκελετωμένος, λίγο κυρτός, με τα μάτια χαιρετούσε τους πιστούς, του κάνανε διάδρομο να περάσει. Μπήκε στο ιερό Βήμα. Γονάτισε στην άγια [...]

24 Ιανουαρίου 2024 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Φαεινός Φάρος ἐν τῇ Φραγκοκρατίᾳ Νεόφυτος Ἐγκλειστριώτης

Εὐδόκιου Δημητρίου Θεολόγου Τούς σκοτεινούς αἰῶνες τῆς Φραγκοκρατίας, λάμπρυνε τήν Κύπρο μέ τήν ἀσκητική ζωή καί τόν πνευματικό ἀγώνα του ὁ ἅγιος Νεόφυτος. Ἔζησε τό μεταίχμιο τῆς Ὕστερης Βυζαντινῆς Περιόδου καί τῆς Φραγκοκρατίας καί μέ τά κείμενά του μᾶς μεταφέρει τήν πικρή γεύση τῶν ἱστορικῶν συνθηκῶν. Ὅταν κατεῖχαν τά Ἱεροσόλυμα οἱ Μουσουλμάνοι μέ ἐπικεφαλῆς τόν Σουλτάνο Σαλάχ ἄντ Ντίν, διοικοῦσε τήν Κύπρο ὁ αὐτοχρισμένος βασιλιάς Ἰσαάκιος, ὁ ὁποῖος συμπεριφερόταν ὡς κατακτητής παρά σάν βυζαντινός βασιλέας. Ὁ ἅγιος Νεόφυτος περιγράφει μέ λίγες λέξεις τά συμβάντα: «καταγγέλλω ὅσα συμβαίνουν τήν παροῦσα δυσχέρεια τῶν πραγμάτων [...]

24 Ιανουαρίου 2024 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Ἅγιος Νεόφυτος, ὁ ἔγκλειστος τῆς Κύπρου ἡσυχαστής

π. Ἀντωνίου Χαραλάμπους Θεολόγου Ὁ ἅγιος Νεόφυτος ὁ Ἔγκλειστος, τό «βλάστημα τῆς μοσκοβολημένης Κύπρου»[2], ἀποτελεῖ καύχημα καί κλέος τῆς τοπικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Μέγας ἀσκητής, αὐστηρός νηστευτής, σπηλαιώτης καί ἔγκλειστος -κατά μίμηση τῶν στυλιτῶν ἁγίων- καί τήν ἴδια στιγμή ἡγούμενος μοναστηριοῦ καί πολυγραφότατος συγγραφέας, συγκέντρωνε στό πρόσωπό του αὐτά τά τόσο διαφορετικά χαρίσματα[3], συνδυάζοντας θαυμαστά τήν κοινωνικότητα πρός τούς συνανθρώπους του μέ τήν ἡσυχία. Στήν ἀναζήτηση «τῆς θεογνώστου ἡσυχίας»[4] ὁ ἅγιος Νεόφυτος ἀνάλωσε ὅλες του τίς δυνάμεις ἀπό τήν ἀρχή σχεδόν τῆς μοναχικῆς του ζωῆς καί πρός αὐτήν ἀπέβλεπε, ὅταν ἐπέλεγε τόν [...]

24 Ιανουαρίου 2024 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Άγιος Αντώνιος ο Μέγας – Συμβουλές για το ήθος των ανθρώπων και την ενάρετη ζωή σε 170 κεφάλαια.

1. Οι άνθρωποι λέγονται λογικοί καταχρηστικά. Δεν είναι λογικοί εκείνοι που έμαθαν τους λόγους και τα βιβλία των αρχαίων σοφών, αλλά όσοι έχουν λογική ψυχή και μπορούν να διακρίνουν ποιο είναι το καλό και ποιο είναι το κακό. και έτσι αποφεύγουν τα κακά και ψυχοβλαβή, μελετούν όμως σοβαρά τα καλά και ψυχωφελή και τα πράττουν με μεγάλη ευχαριστία προς τον Θεό. Μόνο αυτοί πρέπει αληθινά να λέγονται λογικοί άνθρωποι. (περισσότερα…)

17 Ιανουαρίου 2024 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα Read more...

Tὸ μυστήριο τῆς βαπτίσεως

 Πρωτ. Μιχαὴλ Βοσκοῦ Θεολόγου   Τὸ μυστήριο τῆς βαπτίσεως εἶναι τὸ εἰσαγωγικό, ὅπως ὀνομάζεται, μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας μας. Δι’ αὐτοῦ γινόμαστε μέλη τοῦ ζῶντος Σώματος τοῦ Χριστοῦ, ποὺ εἶναι ἡ Ἐκκλησία, καὶ ἀποκτοῦμε τὴ δυνατότητα νὰ μετέχουμε καὶ στὰ λοιπὰ ἐκκλησιαστικὰ μυστήρια καὶ κυρίως στὸ μέγα μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας, στὸ μυστήριο τῆς κοινωνίας τοῦ Σώματος καὶ τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ. Τὸ βάπτισμα εἶναι ἀπαραίτητο γιὰ τὴ σωτηρία μας, σύμφωνα μὲ τὸν λόγο τοῦ ἰδίου τοῦ Κυρίου: «ἐὰν μή τις γεννηθῇ ἐξ ὕδατος καὶ πνεύματος οὐ δύναται εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ [...]

10 Ιανουαρίου 2024 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα Read more...

Σχολή Κατηχουμένων Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Κύπρου – School of Catechumens of the Holy Archbishopric of Cyprus

Οἰκ. Ἰωάννου Κυπριανοῦ Θεολόγου «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη» (Ματθ. κη’, 19).  Μέ τή βαρυσήμαντη αὐτή ἐντολή πρός τούς μαθητές του, ὁ Κύριος εὐλόγησε τήν ἔναρξη τοῦ εὐαγγελικοῦ ἔργου σέ ὅλα τά ἔθνη καί ἔτσι ὁ λόγος τοῦ Κυρίου  βγαίνει γιά πρώτη φορά ἔξω ἀπό τά στενά ὅρια τῆς Ἰουδαϊκῆς θρησκείας. Ἡ Κύπρος μας βρισκόμενη στό «σταυροδρόμι» τριῶν ἠπείρων, ἀνέκαθεν δεχόταν κατά καιρούς μεγάλο ἀριθμό ἀλλοδαπῶν πού ἐγκαθίσταντο στό νησί γιά διάφορους λόγους.  Ὡς γνωστό, εἰδικότερα  τά τελευταία εἴκοσι χρόνια ὁ ἀριθμός τῶν ἀλλοδαπῶν στήν Κύπρο αὐξήθηκε ἀκόμη περισσότερο γιά δύο βασικούς [...]

9 Ιανουαρίου 2024 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα Read more...

Εὐαγγέλιο Ἁγίου Βαπτίσματος

Πρωτ. Κωνσταντίνου Λ. Κωνσταντίνου Θεολόγου   (Ματθ. κη΄, 16-20)   Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, οἱ ἕνδεκα μαθηταί ἐπορεύθησαν εἰς τήν Γαλιλαίαν, εἰς τό ὅρος οὗ ἐτάξατο αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς. Καί ἰδόντες αὐτόν προσεκύνησαν αὐτῶ, οἱ δέ ἐδίστασαν. Καί προσελθῶν ὁ Ἰησοῦς, ἐλάλησεν αὐτοῖς λέγων· Ἐδόθη μοί πάσα ἐξουσία ἐν οὐρανῶ καί ἐπί γῆς. Πορευθέντες οὔν μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτούς εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αὐτούς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμίν· καί ἰδού, ἐγώ μέθ  ὑμῶν εἰμι πάσας τάς ἡμέρας, ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος. Ἀμήν. Τό [...]

8 Ιανουαρίου 2024 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα Read more...

Ἡ ἀκολουθία τοῦ βαπτίσματος μέσα ἀπὸ τὰ πρώιμα κυπριακὰ ἁγιολογικὰ κείμενα (4ος – 7ος αἰ.)

Ἀρχιμ. Γρηγόριου Ἀ. Ἰωαννίδη Ἐπίκουρου Καθηγητῆ Λειτουργικῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Ἐκκλησίας Κύπρου   Ἡ ἐντολὴ τοῦ ἀναστάντος Κυρίου στοὺς ἀποστόλους καὶ μαθητές Του «πορευθέντες οὖν μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αὐτοὺς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν» (Μτ 28,19-20) ἐφαρμόζεται καὶ βιώνεται ἀδιάκοπα στὴν Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία τῆς Κύπρου γιὰ εἴκοσι ὁλόκληρους αἰῶνες μέχρι σήμερα.[1] Οἱ Πράξεις τῶν Ἀποστόλων τεκμηριώνουν τόσο τὴν παρουσία τῶν Κυπρίων στὴν πρώτη Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία τῶν Ἱεροσολύμων, ὅσο καὶ τὴ συμμετοχή τους στὴν ἵδρυση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἀντιόχειας μὲ [...]

7 Ιανουαρίου 2024 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα Read more...
Θεοφάνεια

Λόγος εις τα Άγια Θεοφάνεια

Αγίου Πρόκλου, Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Ἐν Ἰορδάνῃ βαπτιζομένου Σου Κύριε, ἡ τῆς Τριάδος ἐφανερώθη προσκύνησις· τοῦ γάρ γεννήτορος ἡ φωνή προσεμαρτύρει Σοι, ἀγαπητόν Σε Υἱόν ὀνομάζουσα· καί τό Πνεῦμα ἐν εἴδει περιστερᾶς ἐβεβαίου τοῦ λόγου τό ἀσφαλές. Ὁ ἐπιφανείς Χριστέ ὁ Θεός, καί τόν κόσμον φωτίσας, δόξα Σοι. (περισσότερα…)

6 Ιανουαρίου 2024 Θεολογικά κείμενα Read more...