Θεολογικά και άλλα θέματα

Χριστούγεννα

† Πρωτ. Ἀλεξάνδρου Σμέμαν Ὁ Ἥλιος τῆς Δικαιοσύνης Ἡ ἡμέρα τῆς γέννησης τοῦ Χριστοῦ δέν ἔχει ἀποθησαυρισθεῖ στά εὐαγγέλια. Δέ δίνεται οὔτε ἡ ἐποχή τοῦ ἔτους, ἄν καί ἀπό τήν ἀναφορά στούς ποιμένες πού «ἀγραυλοῦντες καί φυλάσσοντες φυλακάς τῆς νυκτός ἐπί τήν ποίμνην αὐτῶν» (Λουκ. β’, 8), μποροῦμε νά συμπεράνουμε πώς γεννήθηκε τό καλοκαίρι. Αὐτή ἡ ἀβεβαιότητα προκαλεῖ τό ἐρώτημα: πῶς καί γιατί οἱ χριστιανοί καθόρισαν τήν 25η Δεκεμβρίου ὡς ἡμερομηνία γέννησης τοῦ Χριστοῦ; Αὐτό τό ἐρώτημα εἶναι κάτι περισσότερο ἀπό συνηθισμένο, ἐπειδή ἀπό τήν ἀπάντησή του μαθαίνουμε ἐπίσης κάτι τό σημαντικό [...]

Εἰς τήν Γέννησιν τοῦ Κυρίου

+Ἀρχιμ. Γεωργίου Γρηγοριάτου Μέσα στήν ἱερά ἀτμόσφαιρα τῆς μεγάλης δεσποτικῆς ἑορτῆς τῆς τοῦ Χριστοῦ Γεννήσεως ὁ Χριστιανός αἰσθάνεται τήν ἀνάγκη νά δοξάζη τόν Τριαδικό Θεό, τόν Πατέρα, τόν Υἱόν καί τό Ἅγιον Πνεῦμα, τήν πηγή τῆς ζωῆς, τοῦ ἁγιασμοῦ, τοῦ φωτισμοῦ καί τῆς θεώσεως τῶν ἀνθρώπων. Καί αὐτή ἡ δοξολογία γίνεται μία αἴσθησις γιά τόν ἄνθρωπο, ὅτι μετέχει στήν αἰωνιότητα τοῦ Θεοῦ, ὅτι μετέχει στή δόξα τοῦ Θεοῦ. Τό «νῦν», τό τώρα, γίνεται «ἀεί», γίνεται πάντοτε: «νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰώνας τῶν αἰώνων». Γίνεται ὑπέρβασις τοῦ χρόνου. Αὐτό τό [...]

Γιά τή λογοτεχνία τῶν Χριστουγέννων

Νίκου Ὀρφανίδη Φιλολόγου – Λογοτέχνη Καθώς προσεγγίζουμε τά Χριστούγεννα, μέσα ἀπό ἐκείνη τή λογοτεχνία πού τά συνοδεύει, ἔχουμε ὁλοένα καί περισσότερο τήν αἴσθηση πώς ἐκεῖνο πού προβάλλει εἶναι ἡ ἀνάδειξη τῆς θαλπωρῆς. Ἔχουμε τήν ἀναζήτηση τῆς γαλήνης τῆς ψυχῆς. Τήν εἴσοδο στόν τόπο τῆς εὐσπλαχνίας. Στόν τόπο τῆς καλοσύνης καί τῆς ἀγάπης καί τῆς στοργῆς. Στόν τόπο τοῦ φωτός. Αὐτό ζητοῦμε μέσα στούς αἰῶνες. Ἔτσι καί ἡ ἐκκλησιαστική σύναξη τῶν ἀνθρώπων ἀναδεικνύει τήν Ἐκκλησία ὡς καταφύγιο καί σκέπη καί τόπο ἀνάπαυσης ὅλων τῶν ναυαγισμένων καί σπαρασσομένων ἀπό τά δεινά καί τά [...]

Ἡ ἑορτὴ τῶν Χριστουγέννων κατὰ τοὺς πρώτους αἰῶνες μέχρι τὰ τέλη τοῦ 4ου αἰώνα μ.Χ.

Διακόνου Ἀνδρέα Ματέι Σύμφωνα μὲ τὴ νοοτροπία τοῦ πρώιμου χριστιανισμοῦ, ὁ ὁποῖος βρισκόταν ἐν μέσω σκληροῦ διωγμοῦ, ἔμφαση δινόταν πρώτιστα στὴν ἡμέρα θανάτου καὶ ὄχι τόσο τῆς γέννησης. Γιὰ τοὺς μάρτυρες ἡ ἡμέρα θανάτου ἦταν ἡ γενέθλιος ἡμέρα στὴ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Γι΄ αὐτὸ καὶ ἡ λατρεία πρὸς τὸν Σωτήρα Ἰησοῦ Χριστὸ στὴν πρώιμη Ἐκκλησία ἐστιαζόταν γύρω ἀπὸ τὰ Πάθη, τὸν ἑκούσιο θάνατο καὶ τὴν τριήμερη Ἀνάστασή Του. Ἔτσι, τὰ χριστιανικὰ ἁγιολόγια διατηροῦν ὄχι τὶς ἡμερομηνίες γέννησης τῶν μαρτύρων καὶ τῶν ἁγίων, ἀλλὰ τὶς ἡμερομηνίες θανάτου τους. Ὡς ἐκ τούτου, [...]

Ενθυμήματα

Του Στέλιου Παπαντωνίου   Ενθυμήματα συμπληρωμένα με τον κώδικα της εκκλησίας. Πριν από τον παρόντα ναό υπήρξε άλλη εκκλησία χτισμένη το 1781, όπως αναγράφεται στο ιερό επίχρυσο ευαγγέλιο, δώρο του Παπαχριστόδουλου που με τη συμβία του Μαρία πρόσφεραν πολλά στον ναό, αργυροκόσμητη την εικόνα του αγίου, το κράνος και άλλες εικόνες αγιογραφημένες στη μονή αγίου Ηρακλειδίου.   Γύρω από την παλαιά εκκλησία φαίνεται πως υπήρχαν περβόλια, αλακάτι και δεξαμενή. Το 1854 ο ιερέας Ιωάννης Σκευοφύλαξ δώρισε στην εκκλησία την κατοικία του και δάνεισε αρκετά χρήματα για να κτιστεί ο παρών ναός 1854 εκ θεμέθλων, [...]

Αποστολικό Ανάγνωσμα Κυριακής προ της Χριστού Γεννήσεως

Διακόνου Μιχαήλ Νικολάου Θεολόγου (Ἑβρ. ια’, 9-10· 32-40) Ἀδελφοί, πίστει παρῴκησεν Ἀβραάμ εἰς τήν γῆν τῆς ἐπαγγελίας ὡς ἀλλοτρίαν, ἐν σκηναῖς κατοικήσας μετὰ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακὼβ τῶν συγκληρονόμων τῆς ἐπαγγελίας τῆς αὐτῆς· ἐξεδέχετο γὰρ τὴν τοὺς θεμελίους ἔχουσαν πόλιν, ἧς τεχνίτης καὶ δημιουργὸς ὁ Θεός. Καὶ τί ἔτι λέγω; Ἐπιλείψει γὰρ με διηγούμενον ὁ χρόνος περὶ Γεδεών, Βαράκ τε καί Σαμψών καί Ἰεφθάε, Δαυῒδ τε καὶ Σαμουὴλ καὶ τῶν προφητῶν, οἳ διὰ πίστεως κατηγωνίσαντο βασιλείας, εἰργάσαντο δικαιοσύνην, ἐπέτυχον ἐπαγγελιῶν, ἔφραξαν στόματα λεόντων, ἔσβεσαν δύναμιν πυρός, ἔφυγον στόματα μαχαίρας, ἐνεδυναμώθησαν ἀπὸ ἀσθενείας, ἐγενήθησαν [...]

Ὁ Ἅγιος Ἰγνάτιος Ἐπίσκοπος Ἀντιοχείας ὁ Θεοφόρος

Πρωτ. Μιχαὴλ Βοσκοῦ Θεολόγου Οἱ δύο κεντρικὲς ἑορτὲς τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ μας ἔτους εἶναι οἱ ἑορτὲς τῶν Χριστουγέννων καὶ τοῦ Πάσχα. Ἡ μὲν ἑορτὴ τῶν Χριστουγέννων, τὴν ὁποία ὁ Ἅγ. Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ὀνομάζει «μητρόπολιν πασῶν τῶν ἑορτῶν», ἀποτελεῖ τὴν κορωνίδα καὶ τὸ ἐπίκεντρο ὅλων τῶν ἀκινήτων ἑορτῶν, ἡ δὲ ἑορτὴ τοῦ Πάσχα τὴν κορωνίδα καὶ τὸ ἐπίκεντρο ὅλων τῶν κινητῶν ἑορτῶν. Ἡ ἑορτὴ τῶν Χριστουγέννων, ὡς ἰδιαιτέρως μεγάλη Δεσποτικὴ ἑορτή, ὄχι μόνο ἔχει ἀφιερωμένες σ’ αὐτὴν τρεῖς Κυριακὲς (Κυριακὴ τῶν Προπατόρων, Κυριακὴ πρὸ τῆς Χριστοῦ Γεννήσεως, Κυριακὴ μετὰ τὴν Χριστοῦ Γέννησιν), [...]

Ἡ προσκύνηση τῶν Μάγων

Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Γεωργίου Τό γύρισμα τοῦ χρόνου μᾶς φέρνει καί πάλι μπροστά στό μεγάλο καί ἀνεπανάληπτο γεγονός τῆς κατά σάρκα Γέννησης τοῦ Χριστοῦ. Θεωρητικά ἡ ὑπόθεση τῶν Χριστουγέννων μᾶς εἶναι γνωστή. Κι ἄλλες φορές ἀκούσαμε, ἀλλά καί κάθε χρόνο, τά γεγονότα ἐξιστοροῦνται στήν Ἐκκλησία κατά τίς ἀκολουθίες τῶν ἡμερῶν αὐτῶν. Αὐτόν πού ὁ Θεός προανήγγειλε ὅτι θά ’στελλε στή γῆ, τόν Γιό Του τόν μονογενή, ἀπό τή γενιά τοῦ Ἀβραάμ καί τοῦ Δαβίδ, τόν βλέπουμε νά γεννᾶται ἀπό τήν Παρθένο Μαρία, ταπεινός κι ἄσημος στή Βηθλεέμ, "τήν Γῆν [...]

Ο Κύπριος ευεργέτης του Ελληνισμού της Κιλικίας Κωνσταντίνος Μαυρομάτης (1831-1903)

Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου Οι μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν κατά τον 19ο αιώνα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και αποκορυφώθηκαν με την έκδοση των διαταγμάτων Χάττι Σιέριφ, το 1839, και Χάττι Χουμαγιούν, το 1856, σε συνδυασμό με την εφαρμογή, κάτω από την πίεση των Μεγάλων Δυνάμεων, Συντάγματος το 1876, συνέτειναν ώστε να δημιουργηθούν νέες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, που επέφεραν τη ραγδαία ανάπτυξη της οικονομίας, της εκπαίδευσης και της κοινοτικής συγκρότησης των παράλιων πόλεων της Μικράς Ασίας και των μεγάλων εμπορικών κέντρων της Αυτοκρατορίας. Ανάμεσα στις πόλεις που γνώρισαν την περίοδο αυτή πρωτοφανή [...]

Η Ιερά Μονή Μαχαιρά και η Συμβολή της στα Ελληνικά Γράμματα

ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΕΟΡΤΗΣ * * * Kωστής Kοκκινόφτας Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου Oι μεγάλες ιστορικές περιπέτειες, που έζησε η Kύπρος κατά τη διάρκεια της πολύχρονης υποδούλωσης στους ξένους κατακτητές, όπως στους Φράγκους (1191-1489), τους Eνετούς (1489-1571), τους Oθωμανούς (1571-1878) και τους Άγγλους (1878-1960), δημιούργησαν πολλούς κινδύνους για την ελληνορθόδοξη φυσιογνωμία της. Mοναδική δύναμη αντίστασης, καθόλο αυτό το διάστημα, παρέμεινε η Eκκλησία, γύρω από την οποία οι Oρθόδοξοι κάτοικοι συσπειρώθηκαν, ώστε να μπορέσουν να διασώσουν τις παραδόσεις και τα ήθη και έθιμά τους. Eιδικότερα, όμως, συνδέθηκαν με τις πολυάριθμες Mονές [...]