Θεολογικά κείμενα

Το Σαρανταλείτουργο

Τεσσαρακονταλείτουργον ή κοινώς Σαρανταλείτουργο, είναι η επί σαράντα συνεχόμενες μέρες τέλεση της Θείας Λειτουργίας, δηλαδή προσφορά της Θείας Ευχαριστίας, υπέρ ζώντων και κεκοιμημένων. Αυτό τελείται, συνήθως, κατά την περίοδο των σαράντα ημερών της Νηστείας των Χριστουγέννων. Το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας είναι η αναίμακτη συνέχεια της θυσίας του Θεανθρώπου επί του Σταυρού στο Γολγοθά. Αυτή η θυσία, που προσφέρεται κατά τη Θεία Λειτουργία, δεν είναι μόνο λατρευτική και ευχαριστήρια, ικετευτική και πρεσβευτική, αλλά συγχρόνως και θυσία ιλασμού, «εις άφεσιν αμαρτιών και ζωήν αιώνιον» (Βλ. Ματθ. κστ΄, 28. Μάρκ. ιδ΄, 24. [...]

15 Νοεμβρίου 2023 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Η Γ’ Οικουμενική Σύνοδος του 431 στην Έφεσο και το Αυτοκέφαλο της Εκκλησίας της Κύπρου

Εις μνημόσυνον του π. Παναγιώτη Θεοδώρου, Θεολόγου.   Γράφουμε, αγαπητοί μας αναγνώστες, με αφορμή τα 1592 χρόνια από τη σύγκληση της Γ’ Οικουμενικής Συνόδου στην Έφεσο και της επικύρωσης του Αυτοκεφάλου της Εκκλησίας της Κύπρου από την εν λόγω Οικουμενική Σύνοδο. Τον 5ο αιώνα, λοιπόν, διαφάνηκε η αίρεση του Νεστορίου, Πατριάρχη Κωνταντινουπόλεως. Η διαπίστωση της κακοδοξίας του Νεστορίου σημειώθηκε όταν ο νομικός Ευσέβιος, εντόπισε στα λεγόμενα του Αναστασίου (συγκέλου του Νεστορίου), αιρετικές δοξασίες, οι οποίες αφορούσαν στο πρόσωπο της Θεοτόκου. Ο Αναστάσιος δεν αποδεχόταν τον όρο «Θεοτόκος» και αντ’ αυτού, παρόντος του Νεστορίου, [...]

30 Οκτωβρίου 2023 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Ὁμιλία εἰς τὴν μνήμην τοῦ ἁγίου ἐνδόξου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου

Αρχιμανδρίτου Φωτίου Ιωακείμ Ἀγαπητοὶ ἐν Κυρίῳ ἀδελφοί, ἀπευθυνόμενος κάποτε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς πρὸς τοὺς μαθητές Του, σύμφωνα μὲ μία περικοπὴ ἀπὸ τὸ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγέλιο (Ἰω. 15, 17-27, 16, 1-2), μαζὶ μὲ τὴν ὑψηλὴ ἠθικὴ διδασκαλία του, θαυμαστὰ συναρμοσμένη μὲ ἀποκάλυψη θείων δογμάτων τῆς Πίστης μας, τοὺς ὁμίλησε προφητικὰ καὶ γιὰ τὸ μέλλον τους. Καὶ οἱ λόγοι καὶ οἱ προφητικὲς αὐτὲς ρήσεις τοῦ Κυρίου, ἔχουν ταυτόχρονα μία διαχρονικὴ ἰσχὺ καὶ ἐνέργεια. Ἐκεῖ λοιπὸν προφητεύει ὁ Δεσπότης στοὺς μαθητές Του, ὅτι οἱ ἄνθρωποι, στὸν βαθμὸ ποὺ πίστευσαν στὴ διδασκαλία Του, θὰ [...]

26 Οκτωβρίου 2023 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Ο αοίδιμος Μητροπολίτης Κυρήνειας Παύλος ως λειτουργός του Μυστήριου της Ιεράς Εξομολογήσεως

Επί τη συμπληρώσει 12 ετών από την προς Κύριον εκδημία του (1 Οκτωβρίου 2011) Χριστόδουλου Γ. Παχουλίδη Ο αοίδιμος Μητροπολίτης Κυρηνείας Παύλος, κατά τη δεκαοκταετή παρουσία του στο Μητροπολιτικό Θρόνο Κυρηνείας, καθώς και καθ’ όλη την Ιερατική σταδιοδρομία του, υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες σύγχρονες πνευματικές μορφές της Κυπριακής Εκκλησίας. (περισσότερα…)

1 Οκτωβρίου 2023 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορία, Ιστορια - Πολιτισμος, Ιστορία της Εκκλησίας της Κύπρου Read more...

Ὁ ἅγιος Νεόφυτος καὶ ὁ καημὸς τῆς Ρωμιοσύνης στὸ ποίημα τοῦ Γιώργου Σεφέρη «Nεόφυτος ὁ Ἔγκλειστος μιλᾶ». Ἕνα μικρὸ σχόλιο.

Δρ. Νίκου Ὀρφανίδη Φιλολόγου – Λογοτέχνη Tὸ ποίημα «Nεόφυτος ὁ Ἔγκλειστος μιλᾶ» τοῦ Γιώργου Σεφέρη παραπέμπει στὴν πολιτικὴ ἐμπειρία, τόσο τοῦ Βυζαντινοῦ, ὅσο καὶ τοῦ νεότερου Ἑλληνισμοῦ τῆς Kύπρου. Στὴν ἐμπειρία τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολῆς, τῆς Ρωμιοσύνης, ποὺ ζεῖ καὶ δοκιμάζει γιὰ αἰῶνες τὸν ἀμοραλισμὸ καὶ τὴν ἀθλιότητα καὶ πολεμικὴ τῶν Ευρωπαίων τῆς Δύσεως. Μαζὶ παραπέμπει στὴν ἀγγλικὴ ἀποικιοκρατία, καὶ συνακόλουθα στὴν ἀναμέτρηση καὶ τὴ σύγκρουση τοῦ Ἑλληνισμοῦ μὲ τὴ Δύση. Tόπος καὶ χρόνος σύνθεσης τοῦ ποιήματος ἡ Ἐγκλείστρα: «Ἐγκλείστρα, 21 Nοεμ. ’53.» Ἔτσι ὑποσημειώνεται στὸ ποίημα. Εἶναι ἀκόμα καὶ οἱ σχετικὲς ἐγγραφὲς ἀπὸ τὶς [...]

27 Σεπτεμβρίου 2023 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

«Μέγα οὖν καί πάνυ μέγα τό τῆς ταπεινοφροσύνης χρῆμα…» κατά τόν Ἅγιο Νεόφυτο τόν Ἔγκλειστο

Διακόνου Μιχαήλ Νικολάου Θεολόγου «Μέγα οὖν καί πάνυ μέγα τό τῆς ταπεινοφροσύνης χρῆμα, ὅτι Χριστοῦ δόμα (δῶρον) καθέστηκε»[2]. Μεγάλη ἡ ἀλήθεια τήν ὁποία διακηρύττει ὁ Ἅγιος Νεόφυτος γιά τήν ὑψοποιό καί θεοποιό ἀρετή τῆς ταπείνωσης. Πράγματι, ἡ ἀρετή αὐτή εἶναι τό θεμέλιο καί ἡ βάση τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Εἶναι τό πρωταρχικό καθῆκον τοῦ χριστιανοῦ, διότι ὅπως ἀναφέρει ὁ Ἅγιος «καλή δέ καί ἡ μακαρία ταπείνωσις, ὅτι Χριστοῦ μαθητής ὁ ταπεινός ἀναδείκνυται»[3]. Ὁ ἴδιος ὁ Χριστός μέ τήν ἔνσαρκο παρουσία τοῦ πρῶτος διδάσκει ἔμπρακτα τό ταπεινό φρόνημα, μέ τή σάρκωσή Του, τήν [...]

27 Σεπτεμβρίου 2023 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Ο Σταυρός ως μέσον αγιασμού και μεταμόρφωσης του κόσμου

Διά του σταυρού ο Χριστός αγίασε το σώμα του —κρίκο σύνδεσης με τον κόσμο. Απέκρουσε τους πειρασμούς που του έστελνε ο κόσμος, να γευθεί δηλαδή τις ηδονές, ικανοποιώντας υπέρμετρα τις ανάγκες του ή αποφεύγοντας τον πόνο και το θάνατο. Αν, κατά τον ίδιο τρόπο, απωθήσουμε τους πειρασμούς της αμαρτίας και υπομείνουμε καρτερικά τις οδύνες του θανάτου, η αγιότητα μπορεί να απλωθεί από το σώμα Του σε όλα τα σώματα και σε όλο τον κόσμο. Η ορθόδοξη Εκκλησία δεν λέει πως διά του σταυρού ο Χριστός εξήλθε της δημιουργίας, αλλά πως [...]

15 Σεπτεμβρίου 2023 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα Read more...

Ο πόνος στη ζωή μας

Είναι γεγονός αναντίλεκτο πως ο πόνος αποτελεί μια βασική πτυχή της ζωής του μεταπτωτικού ανθρώπου και συνυφαίνεται με το διφυές της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο Μέγας Βασίλειος, δίνοντας τη διάσταση και το διφυές του ανθρώπινου προσώπου, παρατηρεί: «Άνθρωπος εστίν νους και προσφόρως τη πρεπούση σαρκί ενδεδυμένος». Δηλαδή ο άνθρωπος είναι κράμα υλικό και πνευματικό. Η υλική του υπόσταση συνδέεται με το σώμα ενώ η πνευματική του υπόσταση με την ψυχή, η οποία κατά το μεγάλο αυτόν Πατέρα της Εκκλησίας μας «Νοερά ουσία εστίν». Υπ' αυτήν την έννοια, έχουμε δύο είδη πόνου, [...]

11 Σεπτεμβρίου 2023 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Λόγος του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού εις το Γενέσιον της Θεοτόκου

Ἐλᾶτε ὅλα τὰ ἔθνη, κάθε ἀνθρώπινη γενιά, καὶ κάθε γλῶσσα, καὶ κάθε ἡλικία, καὶ κάθε ἀξίωμα, νὰ γιορτάσουμε μὲ ἀγαλλίαση τὴν γέννηση τῆς παγκόσμιας χαρᾶς. Γιατὶ ἂν οἱ εἰδωλολάτρες, μὲ ψεύτικα δαιμονικὰ παραμύθια ποὺ ξεγελοῦν τὸ μυαλὸ καὶ σκοτεινιάζουν τὴν ἀλήθεια, κι᾿ ἂν ἀκόμα προσφέροντας ὅ,τι εἶχαν καὶ δὲν εἶχαν τιμοῦσαν γενέθλια βασιλιάδων, ποὺ τοὺς τυραννοῦσαν σ᾿ ὅλη τους τὴ ζωή, πόσο περισσότερο πρέπει ἐμεῖς νὰ τιμοῦμε τὴν γέννηση τῆς Θεοτόκου, ποὺ ἀνώρθωσε ὁλόκληρο τὸ ἀνθρώπινο γένος, ποὺ ἄλλαξε τὴν λύπη τῆς πρώτης μας μητέρας, τῆς Εὔας, σὲ χαρά; [...]

8 Σεπτεμβρίου 2023 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Ὁμιλία εἰς τὴν ἀρχὴν τῆς Ἰνδίκτου (1/9)

Ἀρχιμανδρίτου Φωτίου Ἰωακεὶμ Ἡ ἁγία Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας, ἀγαπητοὶ ἐν Κυρίῳ ἀδελφοί, ἑορτάζει σήμερα, μαζὶ μὲ τοὺς ἁγίους τῆς ἡμέρας, καὶ τὴν ἀρχὴ τῆς Ἰνδίκτου, δηλαδὴ τὴν ἔναρξη τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους. Τί σημαίνει αὐτό, καὶ μάλιστα ὅταν ἐμεῖς στὶς μέρες μας θεωροῦμε αὐτονόητο ὅτι ἡ πρωτοχρονιὰ εἶναι ἡ 1η Ἰανουαρίου, θὰ ἐξηγήσουμε στὴ συνέχεια. Ἡ λέξη Ἰνδικτιὼν -καὶ ἀργότερα Ἴνδικτος- παράγεται ἀπὸ τὴ λατινικὴ λέξη indictio,ποὺ σημαίνει ὁρισμός, διάταγμα. Ὁ ὅρος αὐτὸς προῆλθε ἀπὸ τὴ συνήθεια τῶν Ρωμαίων αὐτοκρατόρων νὰ ὁρίζουν μὲ εἰδικὸ θέσπισμα τὸ ποσὸ τοῦ ἐτησίου φόρου, ποὺ εἰσέπρατταν [...]

1 Σεπτεμβρίου 2023 Θέματα / Γεγονότα / Δραστηριότητες, Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιερά Μητρόπολις Μόρφου, Ιστορια - Πολιτισμος, Μητροπολεις Read more...