• Ιστορια - Πολιτισμος

Ιστορια - Πολιτισμος

Ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου (27 Ιανουαρίου)

Σήμερα τιμάται από την Εκκλησία η ανακομιδή των ιερών λειψάνων του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Ο μεγάλος αυτός Πατέρας και Διδάσκαλος της Εκκλησίας, που έζησε κατά τον 4ο αιώνα μ.Χ. και ποίμανε την αρχιεπισκοπή της Κωνσταντινούπολης, πέθανε όπως είναι γνωστό εξόριστος στο χωριό Κόμανα του Πόντου. Είχε ακολουθήσει κυριολεκτικά το Χριστό και πλήρωσε με τη ζωή του τους αγώνες κατά των αιρέσεων, τους αυστηρούς ελέγχους στην προκλητική αυτοκράτειρα Ευδοξία και την προσπάθειά του να απαλλάξει την Εκκλησία από ανάξιους κληρικούς. Διέπρεψε ως το χρυσορρήμον στόμα της Εκκλησίας. Οι ομιλίες και [...]

27 Ιανουαρίου 2024 Αγιολόγιον, Αφιερώματα / Αγιολόγιο, Ιανουάριος, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Μνήμη του Αγίου Ξενοφώντος και της συνοδείας αυτού (26 Ιανουαρίου)

Σήμερα η  Εκκλησία μας τιμά μια ολόκληρη οικογένεια! Τιμά τη μνήμη του αγίου Ξενοφώντος και της συνοδείας αυτού, δηλαδή της συζύγου του Μαρίας και των δύο υιών τους Αρκάδιου και Ιωάννη. Ο όσιος Ξενοφών τιμάται ιδιαίτερα στο χωριό Μαζωτός, όπου και ο περικαλλής ναός με το θαυματουργό εικόνισμά του. Είναι γνωστός στην Κύπρο με την ονομασία Ξορινός, πιθανότατα λόγω της ύπαρξης του ναού του έξω από τα όρια του χωριού αυτού. Έζησε κατά τους χρόνους του Ιουστινιανού, τον 6ο αιώνα μ.Χ. Καταγόταν από την Κωνσταντινούπολη και είχε το αξίωμα του [...]

26 Ιανουαρίου 2024 Αγιολόγιον, Αφιερώματα / Αγιολόγιο, Ιανουάριος, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Γράφει, ἀλλά περιμένει τή μεγάλη του ὥρα. Πεθαίνουν τ’ ἀδέρφια του. Ὁ πληγωμένος Ἀετός. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος.

Ἀπό τό 364 μέχρι τό 370, πού ὁ Βασίλειος ἔγινε μητροπολίτης Καισαρείας, ὁ Γρηγόριος ἀνέπτυξε δράση ἐξαιρετική. Πέρασε ἡμέρες δύσκολες καί εὐχάριστες μαζύ. Ἀπογοητεύσεις καί πνευματικές ἱκανοποιήσεις. Ἐργαζόταν κι ἔγραφε γιά τούς λίγους ναζιανζηνούς. Πάντα ὅμως εἶχε στό νοῦ του ὁλόκληρη τήν Ἐκκλησία. Τά κείμενά του γράφονταν γιά τήν οἰκουμένη ὁλόκληρη. Καί γιά τήν ἱστορία ὁλόκληρη. Δέν εἶχε τήν ἔπαρση πού δίνει στό συγγραφέα ἡ μεγαλωσύνη τοῦ κειμένου του. Ἤθελε ὅμως καί περίμενε τά κείμενά του νά διαβαστοῦν ἀπό εὐρύτερο κοινό. Καί αὐτό ἔγινε στό μεγαλύτερο δυνατό βαθμό. Οἱ Λόγοι του [...]

25 Ιανουαρίου 2024 Βιβλία, Βιβλία / Βιβλιοθήκες Read more...

Μνήμη του Αγίου Γρηγορίου, Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, του Θεολόγου (25 Ιανουαρίου)

Σήμερα η Εκκλησία τιμά τη μνήμη ενός μεγάλου εκκλησιαστικού Πατέρα και Διδασκάλου, του Αγίου Γρηγορίου, Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως του Θεολόγου (ή Ναζιανζηνού) «τὸν δεύτερον Ἐπιστήθιον, τὸν τοῦ Λόγου αὐτόπτην». (περισσότερα…)

25 Ιανουαρίου 2024 Αγιολόγιον, Αφιερώματα / Αγιολόγιο, Ιανουάριος, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος: Ποίοι, πότε και πόσο να θεολογούν

Τις πρωινές ώρες βγήκε από το κελλί του. Φώναξε δύο διάκους και τους μίλησε. Έπρεπε να ειδοποιήσουνε παντού. Το απόγευμα εκείνο θα κήρυττε, φυσικά στην Αναστασία. Οι διάκοι φύγανε αμέσως. Από στόμα σε στόμα η Πόλη έμαθε. Το απόγευμα οι ορθόδοξοι μαζεύτηκαν. Μαζί και μερικοί κακόδοξοι, αρειανοί, πνευματομάχοι και απολιναριστές. Γέμισε η Αναστασία, πλημμύρισε ο γυναικωνίτης, έξω από το ναό κι άλλος κόσμος. Καμμιά φορά ήρθε και ο Γρηγόριος. Μικρόσωμος σκελετωμένος, λίγο κυρτός, με τα μάτια χαιρετούσε τους πιστούς, του κάνανε διάδρομο να περάσει. Μπήκε στο ιερό Βήμα. Γονάτισε στην άγια [...]

24 Ιανουαρίου 2024 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Φαεινός Φάρος ἐν τῇ Φραγκοκρατίᾳ Νεόφυτος Ἐγκλειστριώτης

Εὐδόκιου Δημητρίου Θεολόγου Τούς σκοτεινούς αἰῶνες τῆς Φραγκοκρατίας, λάμπρυνε τήν Κύπρο μέ τήν ἀσκητική ζωή καί τόν πνευματικό ἀγώνα του ὁ ἅγιος Νεόφυτος. Ἔζησε τό μεταίχμιο τῆς Ὕστερης Βυζαντινῆς Περιόδου καί τῆς Φραγκοκρατίας καί μέ τά κείμενά του μᾶς μεταφέρει τήν πικρή γεύση τῶν ἱστορικῶν συνθηκῶν. Ὅταν κατεῖχαν τά Ἱεροσόλυμα οἱ Μουσουλμάνοι μέ ἐπικεφαλῆς τόν Σουλτάνο Σαλάχ ἄντ Ντίν, διοικοῦσε τήν Κύπρο ὁ αὐτοχρισμένος βασιλιάς Ἰσαάκιος, ὁ ὁποῖος συμπεριφερόταν ὡς κατακτητής παρά σάν βυζαντινός βασιλέας. Ὁ ἅγιος Νεόφυτος περιγράφει μέ λίγες λέξεις τά συμβάντα: «καταγγέλλω ὅσα συμβαίνουν τήν παροῦσα δυσχέρεια τῶν πραγμάτων [...]

24 Ιανουαρίου 2024 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Ἅγιος Νεόφυτος, ὁ ἔγκλειστος τῆς Κύπρου ἡσυχαστής

π. Ἀντωνίου Χαραλάμπους Θεολόγου Ὁ ἅγιος Νεόφυτος ὁ Ἔγκλειστος, τό «βλάστημα τῆς μοσκοβολημένης Κύπρου»[2], ἀποτελεῖ καύχημα καί κλέος τῆς τοπικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Μέγας ἀσκητής, αὐστηρός νηστευτής, σπηλαιώτης καί ἔγκλειστος -κατά μίμηση τῶν στυλιτῶν ἁγίων- καί τήν ἴδια στιγμή ἡγούμενος μοναστηριοῦ καί πολυγραφότατος συγγραφέας, συγκέντρωνε στό πρόσωπό του αὐτά τά τόσο διαφορετικά χαρίσματα[3], συνδυάζοντας θαυμαστά τήν κοινωνικότητα πρός τούς συνανθρώπους του μέ τήν ἡσυχία. Στήν ἀναζήτηση «τῆς θεογνώστου ἡσυχίας»[4] ὁ ἅγιος Νεόφυτος ἀνάλωσε ὅλες του τίς δυνάμεις ἀπό τήν ἀρχή σχεδόν τῆς μοναχικῆς του ζωῆς καί πρός αὐτήν ἀπέβλεπε, ὅταν ἐπέλεγε τόν [...]

24 Ιανουαρίου 2024 Θεολογικά και άλλα θέματα, Θεολογικά κείμενα, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Μνήμη της οσίας Ξένης (24 Ιανουαρίου)

Η Εκκλησία σήμερα επιτελεί τη μνήμη της Οσίας Ξένης και του Ιερομάρτυρα Βαβύλα, καθώς και των επισκόπων Καρπασίας Φίλωνος και Θεοπρόβου.  (περισσότερα…)

24 Ιανουαρίου 2024 Αγιολόγιον, Αφιερώματα / Αγιολόγιο, Ιανουάριος, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Ανάμνηση της θαυμαστής διάσωσης του Αγίου Νεοφύτου του Εγκλείστου (24 Ιανουαρίου)

Η Εκκλησία σήμερα επιτελεί ανάμνηση της θεοσημείας, της θαυμαστής δηλαδή, διάσωσης, του Αγίου Νεοφύτου του Εγκλείστου από την πτώση μεγάλου βράχου από την εγκλείστρα. (περισσότερα…)

24 Ιανουαρίου 2024 Αγιολόγιον, Αφιερώματα / Αγιολόγιο, Ιανουάριος, Ιστορια - Πολιτισμος Read more...

Ο Άγιος Νεόφυτος στην τέχνη της Κύπρου

Δρ. Χριστόδουλου Α. Χατζηχριστοδούλου Βυζαντινολόγου Ἡ καθιέρωση τοῦ Ἐγκλείστου μοναχοῦ Νεοφύτου ὡς Ἁγίου στή συνείδηση τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου εἶναι γεγονός, ὅπως καί οἱ καθιερώσεις τῶν δύο τουλάχιστον ἐτήσιων ἑορτῶν του, κατά τήν 24η Ἰανουαρίου καί τήν 28ην Σεπτεμβρίου (ὁ Ἅγιος κοιμήθηκε στίς 12 Ἀπριλίου 1219). Ὅπως συμβαίνει καί σέ περιπτώσεις ἄλλων τοπικῶν Ἁγίων τό κύριο, συχνά μοναδικό κέντρο λατρείας τους, ἐντοπίζεται στόν χῶρο ἄσκησης ἤ καί ταφῆς τους, φαινόμενο σύνηθες στόν βυζαντινό καί μεταβυζαντινό κόσμο. Μέ τό ἴδιο σκεπτικό θά μποροῦσε νά ἑρμηνευτεῖ καί ἡ ἀπεικόνιση τοῦ ἁγίου Νεοφύτου σέ τοιχογραφίες, φορητές [...]

23 Ιανουαρίου 2024 Βυζαντινή τέχνη και μουσεία, Ιστορια - Πολιτισμος, Ιστορία της βυζαντινής τέχνης, Μνημεία Read more...